Tussen 1875 en 1878 is het Werk aan de Waalse Wetering aangelegd. Dit verdedigingswerk had maar een doel: de oprukkende vijand via de Vuylkoopstroomrug tegenhouden. Het is het enige Schalkwijkse waterliniewerk.

Bij inundatie van de polders zou er een smalle strook land nauwelijks onder water komen te staan. Dit hogere stuk grond strekt zich uit vanaf Schalkwijk tot aan Tull en ’t Waal en loopt aan de noordkant van het Werk aan de Waalse Wetering langs. De verhoging in het landschap is 50 centimeter en dat zou voldoende zijn voor een doortocht van de vijand.

Het Werk aan de Waalse Wetering bestaat uit een hoge aarden wal, een kazerne en een remise voor het geschut. De fortwachterswoning is gebouwd in 1876 en staat op enige afstand bij de Waalseweg. De bomvrije kazerne is in 1877 en 1878 gebouwd. In maart 1877 waren er 60 mannen aan het werk.¹

Het Werk aan de Waalse Wetering was geschikt voor de huisvesting van 94 soldaten. Achter de aarden wal konden 10 stuks geschut worden opgesteld.

De aarden wal is gericht op het oosten, omdat daar het gevaar vandaan was te verwachten. Een eventuele vijand had geen schuilplaats en vanaf dit hoge punt kon de eenvoudig worden geraakt. Het Werk aan de Waalse Wetering heeft door haar groene uiterlijk een uitstekende schutkleur in het landschap.

In 1882 wordt er een grote oefening gehouden in de nieuwe waterliniegebouwen. Er zijn 1300 soldaten bij betrokken die zijn verdeeld over verschillende forten en werken; Honswijk, ’t Hemeltje, Vechten en Waalse Wetering. Daarbij wordt de telegraaf ingezet om onderling contact te houden.

Tegenwoordig is het werk eigendom van Staatsbosbeheer en vrij toegankelijk. Boven op het fort is goed uitzicht over de polders. In 2002 zijn de aarden delen hersteld.

Noten

1. Dagblad van Zuidholland en ’s Gravenhage – 17-03-1877 ↩︎