Het gerecht Pothuizen lag in de middeleeuwen langs de Lekdijk op de locatie waar later het buurtschap De Heul is ontstaan. Het gerecht bestaat al voor de ontginningen in Schalkwijk en wordt in 1330 aan het gerecht Schalkwijk toegevoegd.

Pothuizen ligt tussen Pothuizerweg/Zuwedijk en de Lek. Het gebied is hoger gelegen dankzij de aanwezigheid van enkele stroomruggen. Een hoger gelegen plek draagt soms de naam pot, vandaar dat dit gebied Pothuizen wordt genoemd. De natuurlijke hoge ligging is de reden dat in dit gebied al in de ijzertijd bewoning was en er in de Romeinse tijd vermoedelijk een stenen Romeinse villa stond. Door de hogere ligging zijn er ook mogelijkheden voor fruitteelt.

Pothuizen is rond het jaar 250 verlaten, maar is in de middeleeuwen in cultuur gebracht. Het is een vroeg ontginningsgebied dat onder de Heer van Goye valt. De Pothuizerwetering voerde het water af. De Lek die een behoorlijk scherpe bocht ter hoogte van Pothuizen maakt, heeft in de Late Middeleeuwen een stuk van het gerecht afgenomen.

Gerecht Pothuizen bij Schalkwijk gevoegd

In 1330 wordt het gerecht Pothuizen door de bisschop overgedragen aan Hubrecht Schenk van Culemborg. Die was op dat moment al eigenaar van het gerecht Schalkwijk. Na het aftreden van de bisschop moest het gerecht weer terugkeren. In de praktijk valt het gerecht Pothuizen vanaf dat moment onder het  gerecht Schalkwijk.

Dat het formeel niet is geregeld, blijkt wel dat Pothuizen tot in de 16e eeuw belasting betaalt aan de Houtense kerk.

Deze pagina is gewijzigd op 4 januari 2025